સમાજને ડાકણ વળગી છે!

સમાજને ડાકણ વળગી છે!

–રમેશ સવાણી

“જય શ્રી કૃષ્ણ! અજયભાઈ!”

“ગુણવન્તભાઈ! જય શ્રી કૃષ્ણ! અમે ખુશખુશ છીએ. અમને અચમ્બો થાય છે! કેટલું ઝડપથી બધું ગોઠવાઈ ગયું!”

“અજયભાઈ! અમે તો તમારા કરતાંય વધુ ખુશ છીએ. અમારી દીકરી પુજા, તમારે ઘરે વહુ તરીકે આવે, એનો હરખ વર્ણવી શકાય તેમ નથી! અજયભાઈ, તમારો દીકરો મયુર બી.ઈ. (ઈલેકટ્રીકલ્સ) છે, અને અમારી પુજા બી.કોમ. છે. બન્નેનો અભ્યાસ ભલે અલગ અલગ છે; પણ બન્નેના વીચારોમાં મેળ છે. પુજા તો રાજીરાજી છે!”

“ગુણવન્તભાઈ! મયુરનો હરખ પણ સમાતો નથી! મયુરની મમ્મી વર્ષા તો હરખઘેલી થઈ ગઈ છે! મયુરની નાની બહેન ડીમ્પલે પાર્ટીનું નક્કી કરી નાખ્યું છે!”

“અજયભાઈ! મયુર અને પુજાના જન્માક્ષર મળે છે! અમે જ્યોતીષી પાસે તપાસ કરાવી લીધી છે. અમારું કુટુમ્બ ભેગું થયું છે. અમે નક્કી કરીને તમને ફોન કર્યો છે. આવતી કાલે અમારે એક પ્રસંગમાં સુરત આવવાનું છે, બપોરે ત્રણ વાગ્યે સગાઈનું નક્કી કરવા ભેગા થઈએ!”

“ગુણવન્તભાઈ! અમે તૈયાર છીએ. પધારો!” અજયભાઈએ ફોન મુક્યો. વર્ષાબેન તૈયારીમાં લાગી ગયાં!

તારીખ 6 ડીસેમ્બર, 2015ને રવીવાર. બપોરના ત્રણ વાગ્યે ગુણવન્તભાઈ (ઉમ્મર : 51) પોતાના કુટુમ્બ સાથે અજયભાઈના (ઉમ્મર : 52) ઘેર પધાર્યા. સૌના ચહેરા ઉપર ઉમંગ છલકાતો હતો.

મયુર(ઉમ્મર : 25) અને પુજા (ઉમ્મર : 23) વડીલોની મંજુરી લઈને ચોપાટી ઉપર ફરવા ગયાં. પુજાએ કહ્યું : “મયુર! મેં તને જયારથી જોયો છે, ત્યારથી તું મારા હૈયામાંથી નીકળતો જ નથી! તું મને બહુ ગમે છે. હું ખરેખર ભાગ્યશાળી છું!”

“પુજા! હું પણ તારા જેવી જ લાગણી અનુભવું છું. પુજા! હું તો તારી પુજા કરીશ! ”

“મયુર! તું બી.ઈ. ક્યારે થયો?”

“ગયા વર્ષે!”

“મારે એક વાત પુછવી છે! સાચું કહીશ ને?” “પુજા! તારે પુછવું હોય તે પુછ!”

“મયુર! આપણા સમાજમાં છોકરા–છોકરી કૉલેજમાં હોય ત્યાં માંગા આવે, સગાઈ થઈ જાય! તું બી.ઈ.નો. અભ્યાસ કરતો હતો, ફીલ્મસ્ટાર જેવો દેખાવડો છો, હસમુખો છો, છતાં હજુ સુધી તારો સમ્બન્ધ કેમ ન થયો? મને નવાઈ લાગે છે!”

“પુજા! હું તારા નસીબમાં હતો એટલે!”

“વાહ! વાહ! આ તો ફીલ્મી ડાયલોગ!”

“પુજા! સાચી વાત જુદી છે. હું તારાથી કંઈ છુપાવવા માગતો નથી. ૨૩મી જાન્યુઆરી 2014ના રોજ દીવ્યા સાથે મારો સમ્બન્ધ નક્કી થયો હતો. અમે સગાઈની ખરીદી કરી લીધી હતી, પપ્પા, મમ્મી ખુબ ખુશ હતા. પપ્પાના મીત્રની દીકરી હતી દીવ્યા! પણ દીવ્યાના પપ્પાએ આગલા દીવસે અમને કહી દીધું કે જન્માક્ષર મળતા નથી! એ સમ્બન્ધ ન થયો. પછી મેં બીજી ત્રણ છોકરીઓ જોઈ. ત્રણેય વખતે સગાઈનું નક્કી થયું; પણ છેલ્લી ઘડીએ છોકરીના પપ્પાએ, જન્માક્ષર પનોતી, ગ્રહદોષ, મહાદશા વગેરે બહાના આગળ ધરી સગાઈ થતી અટકાવી! મારા મમ્મી, પપ્પાના હોંશકોશ ઉડી ગયા. તેમને આઘાત પછી આઘાત સહન કરવા પડ્યા. હું વીચારતો હતો કે મારામાં તો કોઈ ખામી નથી ને! એન્જીનીયર છું, પપ્પા બીઝનેસમેન છે. નાનું કુટુમ્બ છે. બધાં શીક્ષીત છે. છતાં સગાઈ સુધી વાત કેમ પહોંચતી નથી? સગાઈ નક્કી થાય અને વીઘ્ન આવે!” મયુર એકાએક ચુપ થઈ ગયો. તાપી નદીના જળને તાકી રહ્યો.

“મયુર! જે થયું તે સારું થયું! આપણા જીવ એટલે તો મળ્યા!”

“પુજા! હું મમ્મી, પપ્પાની ઉદાસી જોઈ શક્તો ન હતો!”

“મયુર! દર વખતે સગાઈનું નક્કી થાય અને આગલા દીવસે ‘ના’ આવે, તેનું કારણ શું?”

“પુજા! આપણા સુશીક્ષીત, આધુનીક સમાજમાં ઘુસી ગયેલી પરમ્પરાગત અન્ધશ્રદ્ધાઓ! પુજા! તું ડાકણમાં માને છે?” 

“મયુર! તું શું કહેવા માંગે છે? હું ડાકણ–બાકણમાં બીલકુલ માનતી નથી. મેં તો સાંભળ્યું છે કે મનના સાવ કાચા માણસો આવી વાતો માનતા હોય છે!” 

“પુજા! જ્યારે સમાજના અગ્રણીઓ, કૉલેજના પ્રધ્યાપક ડાકણમાં વીશ્વાસ રાખતા હોય ત્યારે અન્ધશ્રદ્ધાનું ચક્કર તુટે કઈ રીતે?” 

“મયુર! આ ચર્ચાને આપણે પછી આગળ વધારીશું! ઈ.મેઈલ, વોટ્સઍપ અને ફેસબુક મારફતે અથવા રુબરુ મળીશું ત્યારે ચર્ચા બન્ધ! માત્ર સ્નેહથી ભીંજાશું! આજે ઘેર જઈએ. વડીલોના આશીર્વાદ લઈ લઈએ!”

મયુર અને પુજા ઘેર પરત આવ્યા. બન્નેએ વડીલોના ચરણસ્પર્શ કર્યા. સગાઈની તારીખ અને સમય નક્કી કરી, ગુણવન્તભાઈ, પુજા અને તેના કુટુમ્બીજનોએ વીદાય લીધી ત્યારે પુજાએ મયુરને એક બાજુ બોલાવીને કાનમાં કહ્યું : “મયુર! સગાઈ વખતે હું આસમાની રંગની ચણીયાચોળી પહેરાવાની છું. તું પણ આસમાની રંગનો ડીઝાઈનર કુર્તો પસન્દ કરજે!”

મયુરે આસમાની રંગનો કુર્તો ખરીદ્યો. ડીમ્પલે (ઉમ્મર : 22) સગાઈની રાતે શાનદાર હોટલમાં પાર્ટીનું આયોજન નક્કી કર્યું. અજયભાઈ અને વર્ષાબેને સગાઈની સઘળી તૈયારી કરી. મીત્રો અને સમ્બન્ધીઓને આમન્ત્રણ આપ્યા. મીની બસનો ઓર્ડર આપ્યો. સગાઈની વીધી માટે નવસારી, ગુણવન્તભાઈને ત્યાં જવાની સૌને ઉતાવળ હતી!

તારીખ 19 જાન્યુઆરી, 2016ને મંગળવાર. સવારે દસ વાગ્યે મયુર–પુજાની સગાઈ વીધી હતી. સોમવાર રાત્રે નવ વાગ્યે અજયભાઈએ ફોન કર્યો : “ગુણવન્તભાઈ જય શ્રી કૃષ્ણ! તૈયારી થઈ ગઈ?”

“અજયભાઈ! સારું થયું તમારો ફોન આવ્યો! અમે એક કલાકથી ગુંચવાયા છીએ!”

“કેમ? શું થયું?”

“અજયભાઈ! માફ કરજો! સગાઈ મુલતવી રાખવી પડશે! મયુરની જન્મકુંડળીમાં નાડી દોષ છે!”

“પણ આવું તમને કોણે કહ્યું? તમે અગાઉ જન્માક્ષરની મેળવણી કરી હતી અને હવે નાડીદોષ ક્યાંથી આવ્યો?”

“અજયભાઈ! અમારા જ્યોતીષીએ કહ્યું છે!”

“ગુણવન્તભાઈ! બીજા કોઈ જ્યોતીષીને બતાવો! કદાચ નાડીદોષ. ન પણ હોય! પુજા આ વાતમાં માને છે?”

“અજયભાઈ! આવી બાબતમાં પુજાને પુછવાનું ન હોય! પુજા બાળક કહેવાય. તેને સમજ ન હોય! સગાઈનો નીર્ણય વડીલોએ કરવાનો હોય છે!”

અજયભાઈ અને વર્ષાબેન ઉપર જાણે આકાશ તુટી પડ્યું હોય તેવી સ્થીતી થઈ ગઈ! ડીમ્પલે બી.ઈ. (ઈલેકટ્રોનીકસ)નો અભ્યાસ પુરો કરી દીધો હતો. ડીમ્પલ રુપાળી અને હોંશીયાર હતી. વણીક સમાજમાં છોકરી બારમાં ધોરણમાં આવે ત્યાં જ તેની સગાઈ થઈ જાય. પણ ડીમ્પલનું માંગું હજુ સુધી આવ્યું ન હતું, એની ચીંતા અજયભાઈ અને વર્ષાબેનને કોરી ખાતી હતી, તેવી સ્થીતીમાં મયુરની સગાઈ વધુ એક વખત મુલતવી રહી!

મયુરના મમ્મી, પપ્પા આઘાતમાં સરી પડ્યા! સગાઈના આમન્ત્રણ જેમને આપ્યા હતા તેને ફોન ઉપર જાણ કરી. ડીમ્પલે પાર્ટીમાં જેમને આમન્ત્રણ પાઠવ્યા હતા, તેને પાર્ટી કેન્સલની જાણ કરી! કારણ વીના અજયભાઈના પરીવારની બદનામી થઈ! મયુર સુનમુન થઈ ગયો. મમ્મી પપ્પાને કઈ રીતે આશ્વાસન આપવું તે એને સુઝતું ન હતું.

બીજા દીવસે, પુજાનો વોટ્સઍપ ઉપર મૅસેજ આવ્યો : “મયુર! મારા પપ્પા માનતા નથી. નાડીદોષનું બહાનું છે! કારણ તો તારા મોસાળનું છે! તારા મમ્મીનું પીયર કારણરુપ છે, તારા મમ્મીના મમ્મી ડાકણ છે, એવું સમાજના લોકો કહે છે!”

“પુજા! આ અંગે મેં તને અગાઉ વાત કરી હતી. 2004માં મારા મોસાળના ફળીયામાં બીમારી અને આકસ્મીક મરણની ઘટનાઓ બની હતી. નવરાત્રીનો સમય હતો. ત્યાં કોઈ ભુવાજીના શરીરમાં માતાજી આવ્યા! મારા મમ્મીના મમ્મી આરતીમાં ગયા હતા. તે વખતે ભુવાજીને કોઈએ પુછ્યું કે ખોલવડ ફળીયામાં દુર્ઘટનાઓ બનેલ છે, તેની પાછળ કોનો હાથ છે? ભુવાજીએ ધુણતાં ધુણતાં મારા મમ્મીની મમ્મીનો ચોટલો પકડ્યો! બસ ત્યારથી સમાજે એને ડાકણનું લેબલ મારી દીધું! ધીમે ધીમે એક કાનથી, બીજા કાને અને બીજા કાનેથી ત્રીજા કાને વાત પ્રસરતી ગઈ. વાતનું વતેસર થયું! કોઈએ સાચી વાત જાણવાની કોશીષ ન કરી! ફેસબુકના જમાનામાં પણ લોકો અન્ધશ્રદ્ધાઓમાં ડુબેલાં છે!”

“મયુર ! તું ચીંતા ન કર! હું તારી સાથે છું. હું ઘેરથી ભાગીને તારી પાસે આવું છું. આપણે લગ્ન કરીને સાથે જ રહીશું!”

“પુજા! પ્લીઝ એવું ન કરીશ! તારા મમ્મી પપ્પાની મરજી વીરુદ્ધ હું તારી સાથે લગ્ન કરી શકું નહીં!”

“મયુર! તને વાંધો શો છે?”

“પુજા! તું ઘેરથી ભાગીને મારી પાસે આવે તો સમાજ એવું જ માનશે કે ડાકણે પુજાને ભગાડી દીધી! આપણને અને મમ્મી પપ્પાને બદનામી મળે! બહેન ડીમ્પલનું ઘર જ ન બંધાય!”

“મયુર! તારી વાત સાચી છે. મને પગેરું મળી ગયું છે! સમાજને ડાકણ વળગી છે!”

એક મહીના બાદ પુજાનો વોટ્સઍપ ઉપર મૅસેજ મળ્યો : “મયુર! આ છેલ્લો મૅસેજ છે. મારી સગાઈ પીયુષ સાથે થઈ ગઈ છે. મારા પપ્પા પાછળ પડ્યા હતા! મારું મન માનતું નથી! પીયુષના પપ્પાને રોજે સાંજે દારુ પીવાની ટેવ છે! હું એ ઘરમાં કઈ રીતે એડજસ્ટ થઈશ, એની ચીંતા સતાવ્યા કરે છે! મારી ફ્રેન્ડ શ્રદ્ધા, કાર્તીક સાથે સગાઈ ઈચ્છતી હતી; પણ કાર્તીકના જન્માક્ષરમાં મહાદશા હતી!

શ્રદ્ધાની સગાઈ પ્રફુલ્લ સાથે થઈ રહી છે. પ્રફુલ્લના પીતા ભુપેન્દ્રભાઈ લફરાંબાજ છે! બે–ત્રણ વખત પકડાઈ ગયા છે! શ્રદ્ધા કહે છે કે પ્રફુલ્લના ઘરમાં હું કઈ રીતે શ્વાસ લઈશ! મયુર! આપણા સુશીક્ષીત સમાજની આ વાસ્તવીક્તા છે! માની લીધેલી અન્ધશ્રદ્ધા નડે છે, પણ બીજા દુષણો નડતા નથી!”

(પીડીતાનું નામ કાલ્પનીક છે)

–રમેશ સવાણી

 ‘સંદેશ’ દૈનીકમાં પ્રગટ થતી એમની રૅશનલ કટાર ‘પગેરું’ (20, જુલાઈ, 2016)માંથી.. લેખકશ્રીના અને ‘સંદેશ’ દૈનીકના સૌજન્યથી સાભાર…

લેખક સમ્પર્ક :  શ્રી. રમેશ સવાણી, I.G.P.

10-Jatin Banglo, B/h-Judge’s Banglo, Police Choki, Bodakdev, Amdavad – 380 054 Mobile: 99099 26267  e.Mail: rjsavani@gmail.com

નવી દૃષ્ટી, નવા વીચાર, નવું ચીન્તન ગમે છે ? તેના પરીચયમાં રહેવા નીયમીત મારો રૅશનલ બ્લોગ https://govindmaru.wordpress.com/ વાંચતા રહો. હવેથી દર શુક્રવારે સવારે 7.00 અને દર સોમવારે સાંજે 7.00 વાગ્યે, આમ, સપ્તાહમાં બે પોસ્ટ મુકાયશે. તમારી મહેનત ને સમય નકામાં નહીં જાય તેની સતત કાળજી રાખીશ..

અક્ષરાંકન :  ગોવીન્દ મારુ   ઈ–મેઈલ : govindmaru@gmail.com

પોસ્ટ કર્યા તારીખ : 22–12–2017